بازگشت
پاکستان بعد از مشرف : مزید شدن چالش ها برای ایالات متحده
ن. معصوم ن. معصوم

بتاریخ 18 اگست ، انستیتوت واشنگتن برای سیاست شرق نزدیک طی یک تحلیل وضعیت در پاکستان بعد از مشرف، جنگ علیه تروریزم و چالش های اینده برای ایالات متحده امریکا در قبال قضایای حاکم در منطقه را مورد بررسی قرار داده که ترجمهء دری - فارسی تحلیل مزبور ذیلاً جهت مطالعهء علاقمندان موضوع، قرار میگیرد. 

 

قابل تذکر است که  انستیتوت واشنگتن برای سیاست شرق نزدیک (The Washington Institute for Near Est. Policy) به عنوان مجمع اطلاعات که هدف آن تمرکز بر مطالعه و تحقیق بر روی مسائل خاورنزدیک در ارتباط با منافع آمریکا است، عمل میکند.

 

ن.  معصوم ،

2 سپتامبر 2008،  نیویارک

 

 

 

پاکستان بعد از مشرف : مزید شدن چالش ها برای ایالات متحده

 

استعفا جنرال پرویز مشرف ، رئیس جمهور پاکستان باعث ایجاد شدن خلا قدرت در وخیم ترین کشورایکه علیه القاعده و بنیادگرایان اسلامی می جنگد ، گردیده است.

 

در اینده نزدیک ، قدرت سیاسی  در پاکستان بدست ، یوسف رضا گیلانی ، صدر اعظم نبوده بلکه بدست ائتلاف رقبای حاکم یعنی اصف علی زرداری شوهر بینظیر بوتو و نواز شریف،  صدر اعظم اسبق خواهد بود. رقابت های سیاسی اینده  دید مشرف مبنی بر نزدیکی با واشنگتن را بیشتر تائید خواهد نمود. موضوع ایکه اذهان عامه داخلی بر ضد ان است.

 

مزید شدن معضلات سیاسی پاکستان و همچنان بی تمایلی اسلام آباد در مبارزه علیه جنگ طلبان اسلامی ، سیاست ایالات متحده در قبال پاکستان را بیشتر پیچیده ساخته است.

 

 

جنگ علیه دهشت

 

بعد از حملات یازده سپتامبر ، کولین پاول ، وزیرامور خارجه انزمان،  به پرویز مشرف گفت : شما یا اینکه با ما هستید یا علیه ما. اگرچه دکتاتور پاکستانی تقریباً هفت سال قبل به زبان فصیح از ایالات متحده طرفداری نمود، مگر تا هنوز روشن نیست که ایا وی یا دولتش واقعاً به اظهارات شان متابعت نموده باشند.

 

ادامهء نگرانی واشنگتن از قدرتمندترین سازمان استخباراتی پاکستان (ای اس ای) که طالبان را بوجود آورد و آن رژیم را حمایت نمود ، بیشتر شده روان است.

 

حین بازدید گیلانی از قصر سفید در ماه گذشته ، مقامات ایالات متحده  طی یک گزارش از دست داشتن سازمان استخباراتی (ای اس ای) پاکستان در عقب حملهء انتحاری علیه سفارت هند در کابل، نام برده اند.

 

هفته گذشته اقای نید گیسترو ، مامور استخبارات ملی ایالات متحده برای تهدیدهای عبوری ، به اجتماع سیاسی انستیتوت واشنگتن اظهار نمود که القاعده پناهگاه خود را در مناطق قبایل خودمختار پاکستان با پیوستن با جنگ طلبان محلی و با مجبور ساختن خروج قدرت و حاکمیت دولت پاکستان از منطقه ، تحکیم بخشیده است.

 

اقای گیسترو وضعیت برتری سازماندهی و فعالیت های القاعده را در مناطق قبایل خودمختار پاکستان با وضعیت انها قبل از 11 سپتامبر در افغانستان ، مقایسه نمود.

هرچند اقای روبرت گیتس ، وزیردفاع ملی ،  حین مصاحبهء تلویزیونی مؤرخ 17 اگست با شبکهء (ABC News)، ارتباطات و تحرکات القاعده در مناطق فوق الذکر را همچو گذشته توصیف نموده است. یکعده مقامات غربی از اینکه در سال های اخیر اکثر حملات القاعده در اروپا با رفت و برگشت تروریستان به مناطق قبایلی خودمختار و تربیت یافتن نظامی در انجا ، به پاکستان ارتباط میگیرد ، نگران اند.

 

 

تنش های سلاح هسته ای

 

درهمچو حالت مبهم ، نگرانی پیرامون حفاظت و امنیت سلاح های هسته ای پاکستان که تعداد انها به 156 گلوله میرسد و توسط طیاره های جنگی اف 16 و راکت های ساخت چین و کوریای جنوبی قابل حمل می باشند ، هویدا است.

مشرف ، ملامتی تکثیر تکنالوجی هسته ای را به فعالیت های غیرمسولانهء  دانشمند هسته ای، عبدالقادر خان عنوان می نماید در حالیکه موصوف دیگر تحت توقیف در اقامتگاه خود نبوده بلکه محافظت و پاسداری میگردد.

 

توضیح دیگر مبنی بر اینکه ادارات نظامی وسیاسی پاکستان مسلسلاً بر سر مهارت های اقای عبدالقادر خان برای غنی ساختن یورونیم ، ساختن بمب و راکت با کشورهای چین ، ایران ، لیبیا و کوریای شمالی ، برای نفع سیاسی خویش معامله نموده اند ، به این نکته اشاره می نماید که اسلام آباد باوجود اینکه به درخواست واشنگتن برای مبارزه علیهء تروریزم جواب مثبت داده است، ممکن بار دیگر با همچو روش خطرناک رفتار نماید.

 

اخیراً اقای خان طی صحبت کوتاه تیلفونی با مطبوعات ، ادعا بی گناهی نمود و اظهار داشته که جزئیات مفصل عنقریب در زمینه ارائه میگردد.

 

از زمان بازداشت موصوف یکی از دلایل احضار اقای مشرف بدادگاه  مزید شدن سروصدای رهایی از قید  عبدالقادر خان بوده است.  در صورتیکه یک چهرهء مردمی بر یک شخصیت سیاسی  بهتر شمرده شود،  وی ممکن حتا بحیث رئیس جمهور جدید انتخاب گردد.

چالش ها برای ایالات متحده

 

استعفا جنرال مشرف بیانگر یک ناکامی دیگر برای سیاست ادارهء بوش در قبال پاکستان بشمار میرود. همکاری اقای مشرف در گرفتاری اعضای بلند پایهء القاعده مساویست به آزادی که وی به هواداران القاعده در مناطق قبایل خودمختار پاکستان قایل شده است.

 

بخش عظیم کمک های نظامی 10 ملیارد دالری امریکا به پاکستان بر بالابردن ظرفیت های نظامی پاکستان بر ضد رقیب تاریخی وی، هند به مصرف رسید تا اینکه در مبارزه علیهء تروریست ها و شورشیان بمصرف رسد.

 

زمانیکه مشرف گام های در قسمت توقف دادن تکثیر تکنالوجی سلاح هسته ای برداشت ، پاکستان قبلاً بصورت عظیم کارخانهء سلاح هسته ای خود را با بدست آوردن راکت های م – 18  چینائی توسعه داده بود.

 

هرچند کناره گیری مشرف را میتوان بنظر تحکیم دیموکراسی در پاکستان دید مگر سیستم سیاسی و قضائي کشور وسیعاً از هم پاشیده شده دیده میشود.

 

زرداری و مشرف که هر دو خود را از رهبران سیاسی درجه یک بشمار میبرند ، مگر هیچیک دیده نمی شوند که اماده پذیرفتن مقام دومی  باشند.

باوجود اینکه حزب زرداری (حزب مردم پاکستان) اکثریت در پارلمان بشمار نمی روند مگر کرسی های بیشتری را در پارلمان حایز اند. در حالیکه حزب نوازشریف (حزب مسلم لیگ – شاخهء نواز شریف) با شکست حزب مشرف بیشتر تقویت نموده و نظر به اینکه پایگاه قدرت این حزب در ولایت پرجمعیت پنجاب است، در هر انتخابات تازه ، بر حزب مردم پاکستان غالب اید.

 

شاید بزرگترین چالش برای پاکستان حاکمیت قانون باشد. قانون اساسی سال 1973 مکرراً تصحیح گردیده و قضای فعلی بدست اشخاص وفا دار به مشرف افتاده است.

انعده قضات ایکه بنابر عدم اطاعت از حکم مشرف مبنی بر تصحیح نمودن قانون اساسی از وظایف شان اخراج گردیده بودند، درسدد دوباره تثبیت نمودن مقام های خود هستند. اینکه این مشکل به چه شکل حل خواهد شد، روشن نیست. گرچه فعالیت های حقوق دانان پاکستانی اطمینان می دهد که موضوع فراموش شدنی نیست.

 

در مقابله با این همه مشکلات ارتش پاکستان قرار دارد که بیشتر مورد مزاحمت افراطیون اسلامی درغرب کشور است  تا اینکه از جانب حریف دیرینی هندی خود در شرق کشور. ارتش از اینکه به پیاده نمودن یک دورهء دیگر حکومت نظامی خواسته شود نیز نگران است.

 

منطقه مناقشه بار کشمیر دلیل اساسی خصومت میان پاکستان و هند بشمار میرود ، جایکه در این اواخر تنش ها نسبت بر یک نزاع مذهبی و برخورد شدید پولیس هند علیه تظاهر کننده گان مسلمان ، اوج گرفته است.

 

معمولاً طراحان سیاست امریکا ادارات سیاسی پاکستان را ضعیف می بینند بدلیل اینکه قدرت اصلی در پاکستان بدست نخبه گان نظامی  انکشور است. اکنون این طرزدید  ممکن در حال تغیر شدن باشد. سیاستمداران پاکستانی بیشتر از پیش مصمم اند تا اینکه  ارتش، نهاد ایکه نزدیک به نیم قرن حاکمیت داشته ، دوباره قدرت را بدست نگیرد. تمرکز انی بالای رئیس ستاد ارتش ، جنرال اشفق کیانی ، افسر ایکه در اردوگاه ایالت کنساس ایالات متحده تربیت دیده و از سال 2004 الی 2007 سازمان استخباراتی پاکستان را رهبری نمود، می باشد.

 

عدهء کثیر طراحان سیاست ایالات متحده از اینکه روابط میان ایالات متحده و پاکستان را کلیدی می پندارند ، مرتکب اشتباه شده در حالیکه از تنها رها نمودن اسلام آباد طی سالیانی  چشم پوشی می نمایند.

 

در حقیقت پاکستان روابط مستحکم با چین ، تهیه کننده سلاح و عربستان سعودی ، متحد نیرومند سیاسی که در کناره گیری مشرف رول عمدهء را بازی نمود، انکشاف داده است.

 

ایالات متحدهء امریکا باید در همچو وضعیت مبهم سیاسی با پاکستان متحد باقی بماند تا در جنگ علیه القاعده تزلزل پیدا نگردد.

 

در نتیجه چیزیکه مسلم است  پاکستان از جمله موضوعات حاد اجندای رئیس جمهور اینده ایالات متحده  باقی خواهد ماند.

 

 

متن انگلیسی تحلیل را میتوان از ادرس انترنیتی  ذیل  دریافت نمود:

 

http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2923


September 7th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی